18 października wspomnienie liturgiczne Św. Łukasza Ewangelisty

Św. Łukasz urodził się najprawdopodobniej w Antiochii Syryjskiej jak piszą Euzebiusz z Cezarei i Tertulian. Był poganinem. Z pism św. Pawła Apostoła dowiadujemy się, że z zawodu był lekarzem. Doskonale wykształcony oraz obeznany z ówczesną literaturą, o czym świadczą piękny język grecki oraz kronikarska dokładność.

Naukę Chrystusa przyjął przed spotkaniem św. Pawła około 40r. po narodzeniu Jezusa.

W 50r. spotyka Pawła i staje się towarzyszem jego podróży apostolskiej, a zarazem uczniem i lekarzem. Jest tak wierny Pawłowi, że towarzyszy mu nawet w czasie niewoli. Zmarł najprawdopodobniej w wieku 84 lat. Zostawił jednak po sobie bezcenne dzieła: Ewangelię i Dzieła Apostolskie. W swoich relacjach zawarł zdarzenia, które pozostali ewangeliści pominęli. To z przekazu Św. Łukasza dowiadujemy się o zwiastowaniu i narodzeniu Jana Chrzciciela oraz Jezusa,nawiedzeniu św. Elżbiety, pokłonie pasterzy, ofiarowaniu Jezusa i znalezieniu Go w świątyni. Zawdzięczamy mu szczegóły z życia Matki Bożej. Przekazał pierwsze wystąpienie Jezusa w Nazarecie i próbę zamachu na Jego życie, wskrzeszenie młodzieńca z Nain, opowiadanie o jawnogrzesznicy w domu Szymona faryzeusza. Zapisał okrzyk niewiasty: „Błogosławione łono, które Cię nosiło”, gniew Apostołów na miasto w Samarii, a także rozesłanie 72 uczniów. To on spisał przypowieści: o miłosiernym Samarytaninie, o nieurodzajnym drzewie, o zaproszonych na wesele, o zgubionej owcy i drachmie, o synu marnotrawnym, o przewrotnym włodarzu, o bogaczu i Łazarzu. Przekazał nam również scenę uzdrowienia dziesięciu trędowatych i nawrócenia Zacheusza. Dzieje Apostolskie natomiast to jedyny dokument, który opisuje początki Kościoła po wniebowstąpieniu Jezusa Chrystusa. Był naocznym świadkiem wielu zdarzeń, stąd taka precyzja i sumienność dzieła.

Św. Łukasz jest patronem Hiszpanii i miasta Achai, ale również lekarzy, notariuszy, złotników, introligatorów, malarzy, rzeźbiarzy, historyków, grafików. W ikonografii jest przedstawiany w kędzierzawych, krótkich włosach ubrany w tunikę. Natomiast w sztuce zachodu prezentowany jest z tonsurą (łac. strzyżenie, wygolony krążek obejmujący ciemię) lub łysiną. Czasami możemy natknąć się na scenę, gdy maluje obraz. Legendy głoszą, że malował portrety Jezusa, Matki Bożej i apostołów a jednym z nich jest kopia jasnogórskiej ikony. Jego atrybutami są: księga, przyrządy medyczne, skalpel, paleta malarska, wizerunek Matki Bożej, wół, zwój, kamień. W jednym z prologów Ewangelii autor pisze, że Św. Łukasz zmarł „pełen Ducha Świętego”. Relikwie świętego zostały umieszczone w Padwie, gdzie okazywane są po dzień dzisiejszy w bazylice św. Justyny.